Auteur: Jos Lexmond

Jack Vance – De Oude Aarde (SF) – 433p.
(Ecce and Old Earth, Underwood-Miller, Lancaster (1991))
De Kronieken van Cadwal, boek 2
Spatterlight, Amstelveen (2020) € 37,01
Het Verzameld Werk van Jack Vance 56
Vertaling: Annemarie van Ewyck
Omslag ontwerp & Illustratie: Howard Kistler/Luc Desmarchelier
Verkrijgbaar via Amazon.nl

… en zo verglijden we langzaam, maar beslist, tijdens de thuisvakantie van ‘Station Araminta’ naar ‘De Oude Aarde’ en genieten mateloos verder van een van de meest doordachte werken van Jack Vance.

Bij de recensie van ‘Station Araminta’ verwonderde ik me over het zo ver uit elkaar liggen van het aantal pagina’s van de delen in deze trilogie. Terwijl Jack Vance in eerdere trilogieën (of reeksen) het aantal pagina’s altijd ongeveer hetzelfde hield. Er is een simpele en logische verklaring voor, zo deed Koen Vyverman van Spatterlight mij uit de doeken. Ik plaats zijn antwoord hierbij volledig.

Koen Vyverman: “Wat betreft je verbazing over de alsmaar dunner wordende delen in deze trilogie, dat is niet echt een raadsel. Jack schreef de Cadwal trilogie in opdracht van Tor Books. Die hadden in het najaar van 1984 een bestelling bij hem geplaatst voor een dikke sciencefiction trilogie. In het contract van zo’n besteld werk wordt onder andere gestipuleerd wanneer de auteur de diverse boekdelen moet inleveren bij de uitgever. Deadlines dus, anders is er sprake van contractbreuk. Maar in de tweede helft van de jaren tachtig ging het onverwacht heel erg mis met Jacks gezichtsvermogen. Ten gevolge van een mislukte staaroperatie werd hij in rap tempo blind, en werd schrijven navenant vermoeiender. Zelfs met behulp van speciale spraaksoftware — heel rudimentair in die tijd! — en een voor hem aangepast toetsenbord waarmee hij op het gevoel kon typen, schoot het allemaal niet echt meer op. Nadat Station Araminta (Cadwal 1) en Madouc (Lyonesse 3) waren verschenen, in die volgorde trouwens, nam Jack’s schrijftempo dan ook snel af, evenredig met zijn zicht. Maar het tweede en derde deel van de Cadwal trilogie moesten wel worden opgeleverd volgens de contractuele verplichtingen met Tor. En daardoor is dat tweede deel dunner uitgevallen dan het eerste, en het derde nog dunner dan het tweede.”

Na dit antwoord moest ik meteen denken aan het feit wat een geweldige schrijver Jack Vance toch eigenlijk was. Als hij blind was en dan toch al die verhalenlijnen, gebeurtenissen, intriges en wat dies meer zij, in zijn hoofd kon houden en er een goed einde aan kon breien, dan kan je daar alleen maar bewondering voor hebben. Ik had er helemaal niets van gemerkt en ‘De Cadwal kronieken’ zijn nou niet direct simpel en rechtlijnig te noemen. Petje af, dat moet gezegd worden. Mijn bewondering is alleen maar toegenomen.

Als ‘Station Araminta’ het deel was waarin Glawen Clattuc opgroeide en zijn plaats in de Clattuc familie proberen te behouden en te voorkomen collateraal te worden, dan is ‘De Oude Aarde, meer het deel van Waynes Tamm geworden. Natuurlijk is Glawen niet uit het verhaal verdwenen. Hij houdt zich in dit deel voornamelijk bezig met de speurtocht naar zijn verdwenen vader, die na een patrouille vlucht niet terugkeerde. ‘De Oude Aarde’ staat voornamelijk in het teken van de speurtocht en de belevenissen van Wayness Tamm op Aarde, waar ze haar oom, Pirie Tamm, opzoekt. Hij is de secretaris van het genootschap van Natuurkenners. Twee zeer belangrijke documenten blijken al jaren spoorloos en wel de Akte van Eigendom van Cadwal alsmede het originele Handvest van Natuurbehoud, dat de hele planeet Cadwal de status van natuurreservaat geeft. Ikzelf heb er weer van genoten!

Jos Lexmond

Jack Vance – Station Araminta (SF) – 610p.
(Araminta Station, Underwood-Miller, Columbia (1987))
De Kronieken van Cadwal, boek 1
Spatterlight, Amstelveen (2020) € 19,61
Het Verzameld Werk van Jack Vance 55
Vertaling: Annemarie van Ewyck
Omslag ontwerp & Illustratie: Howard Kistler/Luc Desmarchelier
Verkrijgbaar via Amazon.nl

Sinds jaar en dag is het een goede gewoonte van mezelf om wat ‘Vances’ mee te nemen als ik op vakantie ga. Ik kan natuurlijk ook andere boeken meenemen, zoals recensieboeken, maar dat voelt dan net alsof ik nog aan het werk ben. Met boeken van Jack Vance heb ik dat niet. Het is heerlijk leesvoer dat je prima ontspannen kunt lezen en genieten. Helaas schoot de vakantie er dit jaar om diverse redenen bij in. In het voorjaar gaan we altijd een weekje naar Texel, maar dat ging dus niet door vanwege de eerste coronagolf. Voor de rest van het jaar was het om allerlei redenen ook al niet mogelijk. Het verschijnen van de Cadwal-trilogie was dus een prima aanleiding om een vakantie thuis te houden en toch maar weer eens heerlijk in de drie boeken te duiken en de boel de boel te laten. Het voelde haast aan als vakantie, al miste ik wel tussen het lezen door de zee en de fietstochten door bos en duin. Hopelijk volgend jaar weer wel. Ik kijk er nu al naar uit.

In ieder geval weer genoten van ‘Station Araminta’ het eerste deel van de Cadwal Kronieken. Maar een ding heb ik altijd vreemd gevonden. De snelle afname van het aantal pagina’s tussen deel 1 en deel 3. Station Araminta had dan 610 pagina’s, ‘De Oude Aarde’ 433 en ‘Throy’ nog maar 251. Als je andere reeksen, zoals Tschai en Durdane, van hem bekijkt tellen die allemaal ongeveer hetzelfde aantal pagina’s. Het is net of Jack Vance verwachte dat hij het karwei niet af zou kunnen maken. Hij was tenslotte al 76 toen ‘Throy’ gepubliceerd werd. Maar toch zou hij 96 jaar oud worden. Natuurlijk kon hij dat niet weten. Hoe dan ook, ik heb altijd al willen weten waarom dat grote verschil in het aantal pagina’s er was. Maar ik zal het, denk ik, nooit te weten komen.

Al sinds de adembenemend mooie wereld Cadwal ontdekt is, is de planeet eigendom van het Aards Genootschap van Natuurkenners en behoedt het Handvest van het Genootschap de natuurlijke rijkdommen van Cadwal voor de exploitatie door de mens. Om toe te zien op de naleving van het Handvest werd Station Araminta gesticht. Een kleine enclave met een streng gereguleerd inwonersaantal, van waaruit de zes grote Huizen met aan hun hoofd de Conservator van het Genootschap, dat nu al negenhonderd jaar Cadwal beheren en beschermen.

Station Araminta is het verhaal van de jonge Glawen Clattuc van het Huis Clattuc die opgroeit op een schitterende planeet en die al jong geconfronteerd wordt met intriges, stiekeme achterkamertjespolitiek, achterklap en bondgenootschappen met als doel financieel gewin uit Cadwal te verkrijgen en daarbij wordt geen mogelijkheid onbenut gelaten. Het verhaal wordt lekker rustig verteld en de lezer kan zich laven aan de prachtige volzinnen die Vance hem/haar voorschotelt. Ook kan er besmuikt gegrinnikt worden om de vele streken die uitgehaald worden. Daarbij loopt er nog een detective-draad door het verhaal heen. Sessily Veder is verdwenen en dat gegeven blijft als een open wond door het verhaal heen etteren. Kortom: genoeg te genieten in Station Araminta.

Ofschoon de Spatterlight boeken heel erg prettig in de hand vind liggen tijdens het lezen, waren deze 610 pagina’s vasthouden niet erg prettig. Het was veel te zwaar en onhandig. Ik vrees dat ik de Meulenhoff-uitgave uit 1988 maar ter hand genomen heb, maar dat doet aan het verhaal verder niets af. Het is en blijft schitterend!

Jos Lexmond

Lockdown – Peter May (SF)
Xander Uitgevers, Haarlem (2020)
335 pagina’s; prijs 21,99
Oorspr.: Lockdown (Riverrun, Londen – 2020)
Vertaling: Irene Goes, Anne Jongeling & Kees van Weele
Omslag: Head Design/Getty Images

Het begeleidende schrijven bij Lockdown meldde dat het boek al in 2005 geschreven is en dat de uitgever het destijds een nogal onrealistisch verhaal vond. Vandaar dat het boek in een la verdween. Ik vond dat vrij grappig. Wij sciencefiction-liefhebbers zijn nogal wat bizarre toestanden gewend, nietwaar? Wij hadden nou niet echt opgekeken van een paar miljoen doden als gevolg van een H5N1-besmetting, oftewel vogelgriep. Niet als je gewend bent aan bijvoorbeeld allesverwoestende meteoorinslagen, wereldwijde overstromingen, buitenaardse invasies, zombies en wat dies meer zij. In de ‘normale’ literatuur had men het misschien inderdaad wel als onrealistisch kunnen ervaren. In onze tijd en middenin de COVID-19-pandemie, moet iemand zich het boek van Peter May herinnerd hebben en het ijlings uit de la gehaald. Bij Xander zette men er ook de vaart in, want het zou je maar gebeuren dat de pandemie zomaar over zou zijn. Er werden er maar liefst drie vertalers tegenaan gegooid om de klus maar zo snel mogelijk te klaren. Het resultaat is er dan ook wel naar.

Goedbeschouwd is Lockdown geen SF-roman, maar door de dystopische setting heb ik er toch voor gekozen het onder te brengen in dat genre. Het is meer een misdaadroman die zich afspeelt tegen de achtergrond van een H5N1-uitbraak van Bijbelse proporties. Het verhaal speelt zich af in een Londen dat het middelpunt is van deze wereldwijde pandemie en dat in algehele lockdown is. In het gehele Verenigd Koninkrijk loopt het aantal dodelijke slachtoffers op tot vijf miljoen. Geweld en onrust vieren hoogtij en niemand is veilig. De ziekenhuizen liggen overvol, lijken worden in massagraven in parken begraven en hulpdiensten staan machteloos. Tegen deze achtergrond van angst, wanhoop en het verdriet speelt Lockdown zich af.

Lambeth is een district in Londen. Het postzegeltje groen dat al jaren getracht was te behouden voor de bewoners van Lambeth, was door een noodwet gedoemd te verdwijnen om plaats te maken voor een nieuw te bouwen geïmproviseerd noodziekenhuis waar de ter dood veroordeelde zieken een warme plek konden krijgen voordat ze in de koude grond begraven zouden worden. Op het bouwterrein waar naarstig gewerkt wordt om de zeer krappe deadline te halen, wordt een tas gevonden met de schone botten van een meisje van ongeveer tien jaar oud. Die tas lag er gisteren nog niet. Rechercheur Jack McNeil heeft ontslag genomen bij de politie, ligt in scheiding en maakt zich zorgen om zijn zoon, die het virus opgelopen lijkt te hebben. Op zijn laatste dag op het werk wordt hij erop uitgestuurd om de moord op het kind op te lossen. De dader doet er alles aan om McNeil tegen te werken en in een uitgestorven en desolaat Londen begint een race tegen de tijd.

Tijdens het lezen van dit verhaal hield ik regelmatig de adem in. Zeker tegen het eind kon ik het niet meer wegleggen voordat ik het met een zucht kon sluiten en ontspannen. Vooral het verhaal tegen de achtergrond van een allesverwoestend virus en de lege straten van Londen maakten het superrealistisch, zeker nu we een voorbeeld hebben hoe dat zou kunnen zijn. Zoals eerder gezegd is het niet echt SF, maar brengt de setting het tot een deelnemer van het fantastische genre. Wat mij betreft een regelrechte aanrader!

Jos Lexmond

Het mes van de sluipmoordenaar – Sarah J. Maas (YFA/FA)
Novelles in de Glazen troon-serie
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2020)
397 pagina’s, € 20,00
Oorspr.: The Assassin’s Blade: The Throne of Glass Novellas (Bloomsbury Publishing Inc., New York – 2014)
Vertaling: Valérie Janssen
Omslag: Baqup

Van alle fantastische hoofdgenres komen bij mij de fantasy-uitgaven op de laatste plaats. Nu wordt het wel eens tijd om dat te nuanceren, want er is wel degelijk fantasy dat mij kan bekoren. Dan denk ik meteen aan Robin Hobb (Megan Lindholm) waarbij ik de ‘Levende Schepen’-trilogie er huizenhoog boven uit vind steken. Maar ook haar andere drakenboeken en de boeken van de Nar, die natuurlijk allen in mindere of meerdere mate met elkaar verbonden zijn. Jammer dat zij haar pen te ruste heeft gelegd.

Op mijn speurtochten in onder andere bibliotheken, kijk ik uit naar alle fantastische boeken die nog niet opgenomen zijn in FANDATA. Vanuit die optiek heb ik meermalen boeken van Sarah J. Maas mee naar huis genomen om ze op te nemen. Ik ben dan niet zo’n gigantische eigenheimer dat ik niet zo her en der wat door de pagina’s blader. Met elk deel dat ik in mijn vingers kreeg had ik de indruk dat dit wel eens fantasy kon zijn die ik wel kon waarderen maar voordat ik dat door had, waren er al een deel of vier-vijf verschenen en het zag er nog niet naar uit dat er al een eind aan zou komen. Uiteindelijk kwamen er zeven delen met een totaal van vierduizend pagina’s. Gezien het aantal recensieboeken dat er nog op me lagen te wachten, zou het er waarschijnlijk nooit van komen.  Toen ‘Het mes van de sluipmoordenaar’ verscheen, leek me dat een goede gelegenheid toch eens nader kennis te maken. En dat beviel prima. Leuke frisse fantasy met originele elementen en een leuke spanningsopbouw.

‘Het mes van de sluipmoordenaar’ bestaat uit vijf novelles die volgens mij eerst als losse verhalen fungeerden, maar later op een leuke manier aan elkaar geschreven zijn. Ik kan me natuurlijk vergissen. Een volgende aanname is dat deze vijf novelles zich allemaal afspelen voor de gebeurtenissen in de ‘Glazen Troon’-reeks. Een prequel dus, maar daarin kan ik me natuurlijk ook vergissen. Alhoewel het laatste hoofdstuk van ‘De sluipmoordenaar en het koninkrijk’ de titel draagt: ‘Het begin’ en dan neem ik maar gemakshalve aan dat dit het begin is van de ‘Glazen Troon’. Maar alweer, pin me er niet op vast. Ik moet eerlijk zeggen dat ze het niveau van Hobb niet haalt, maar dat hoeft ook niet. Als het maar lekker wegleest, een beetje inventief en origineel is en niet méér van hetzelfde is. En dat is het niet. ‘De Glazen Troon’ van Sarah J. Maas heb ik dan ook toch maar op mijn nog-te-lezen-lijst gezet. Ik heb me met ‘Het mes van de sluipmoordenaar’ en Celaena Sardothien als hoofdpersoon, behoorlijk goed vermaakt en ik teken dan toch maar vast voor meer van dit soort fantasy! Sarah J. Maas wordt vrijwel overal gezien als jongvolwassenen- auteur, maar ze kan wat mij betreft net zo goed in de fantasy voor volwassen ondergebracht worden, dus laat je niet weerhouden!

Jos Lexmond

Groene klauwen – Nico De Braeckeleer (JFA)
Het kattenmeisje, deel 1
Baeckens Books, Mechelen (2020)
124 pagina’s; prijs 14,99
Omslag: Frieda Van Raevels

Nico De Braeckeleer heeft naar mijn bescheiden mening het unieke talent om als schrijver alle mogelijke leeftijden te kunnen bedienen met aantrekkelijke, spannende en leuke verhalen. Ik ken in ieder geval niet veel auteurs die dat kunnen. Verhalen voor de allerkleinsten tot volwassenen. Voor volwassenen schrijft hij niet zoveel, maar de roman ‘Nachtblauw’ (in de stijl van Dean R. Koontz) kon me zeer wel bekoren. Hoe dan ook. Het zal niet altijd meevallen om de juiste, bij de leeftijd behorende woordenschat te gebruiken. Ik denk dat moeilijke woorden er gemakkelijk insluipen. Ik moet zeggen: daar kun je alleen maar bewondering voor hebben. Het zou mijzelf beduidend meer moeite kosten. Nico heeft een onuitputtelijke fantasie. Zijn palmares (om het eens in wielertermen uit te drukken) op het gebied van boeken, verhalen en scenario’s voor bijvoorbeeld Ketnet, is ook grandioos te noemen.

Van de nieuwe reeks ‘Het kattenmeisje’ is het eerste deel verschenen. Cato is de hoofdpersoon en ze heeft een fantastische gave. Ze kan zichzelf namelijk in een kat veranderen en in die hoedanigheid kan ze dan met andere dieren van gedachten wisselen. Wat heel erg handig is, zoals in het eerste deel ‘Groene klauwen’ te lezen is. Harko is de hond van Cato. Eigenlijk is hij een jongen van tien die in een hond kan veranderen. Hij woonde in een weeshuis, maar kon ontsnappen in de gedaante van een hond en besliste toen dat hij voor altijd een hond wilde blijven. Freya is een oude vrouw in het dorp waar Cato woont. De mensen noemen haar ‘de gekke kattenvrouw’ omdat ze zoveel katten in haar woning opvangt. Ze is de enige die weet dat Cato zich kan veranderen in een kat. Elize is Cato’s mama en dierenarts. In haar praktijk kan Cato luisteren naar de problemen van de dieren. Haar ouders zijn gescheiden en soms komt Patrick, haar vader, haar ophalen om bij hem in de stad te logeren. Hij heeft een goudvis, Orca genaamd, die van droge (!) humor houdt.

In het eerste verhaal ‘Groene klauwen’ wordt er olie geloosd in het bos en is Tjup, een van de eendjes, er slecht aan toe. Cato gaat er erop uit met haar dierenvriendjes om onderzoek te doen. Ze willen ontdekken wie er achter steekt en het zo proberen te stoppen. Al gauw komt Cato op het spoor van het bedrijf dat de olie zomaar in de natuur loost. Maar dan wordt ze ontdekt, voordat ze de politie kan waarschuwen.

Leuk verhaal voor achtjarigen, met fijne, frisse en (meestal) vrolijke illustraties van Frieda Van Raevels. Misschien iets meer bedoeld voor meisjes, maar jongens kunnen er natuurlijk ook veel plezier aan beleven. Het tweede deel van deze nieuwe reeks is ‘De babypoesjes’.

Jos Lexmond

Jack Vance – De archipel des doods – 163p.
Spatterlight, Amstelveen (2020) € 14,71
Het Verzameld Werk van Jack Vance 24
(The Deadly Isles, Bobbs-Merrill, Indianapolis – 1969)
Vertaling: Karin Langeveld
Omslagontwerp & Illustratie: Howard Kistler
Verkrijgbaar via Amazon.nl

De Archipel des doods is een niet-fantastisch verhaal van Jack Vance. Als er geen Jack Vance op zou staan, zou ik me er niet snel aan wagen. Maar Jack Vance. Bijna alles wat hij geschreven heeft is of wordt in ‘Het Verzameld werk van Jack Vance’ van Spatterlight heruitgegeven. Sommige van zijn niet-fantastische verhalen zijn net zo leuk, schelmachtig en humorvol als zijn fantastische verhalen. ‘De Archipel des doods’ is zo’n boek waarin de intriges over elkaar heen buitelen.

Brady Royce, beheerder van het onmetelijke familiefortuin van de Royces, trouwt met de mooie, maar veel jongere Lia Winterson. Voor hun huwelijksreis vertrekt het stel, omgeven door naaste familie en enkele goede vrienden, aan boord van Royce’s zeiljacht de Dorado IV op een idyllische cruise langs de romantische eilanden en atollen van de Stille Zuidzee: Tahiti, de Tuamotus en Markiezeneilanden. Maar zoveel geld en weelde wekken als vanzelf afgunst en begeerte op en dan wordt moord misschien nog wel eens lonend te noemen. Luke Royce, een neef van Brady en uit een minder gegoede tak van de familie, werkt in een huisje in inheemse stijl aan de westkant van Tahiti. In de vijftien maanden dat Luke daar verbleef, heeft hij duizenden vissen gevangen. Hij voorzag ze van roestvrijstalen merkjes en gooide ze dan weer terug in de zee. Luke ontving een brief van neef Brady met het verzoek zich bij hen te voegen op de Dorado IV. Toen hij op zijn scooter naar Papeete reed, viel hem een onbekende man op, die hem in de gaten leek te houden.

Leuk verhaal dat je langs Bounty-eilanden met witte zandstranden in de Stille Zuidzee voert en dat je zin in vakantie behoorlijk toe doet nemen, maar ook een intrigerend stukje leeswerk!

Jos Lexmond

De Andromeda Evolutie – Michael Crichton & Daniel H. Wilson (SF)
De Andromeda Crisis 2
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff B.V., Amsterdam (2020)
373 pagina’s; prijs 19,99
Oorspr.: The Andromeda Evolution (CrightonSun LLC – 2019)
Vertaling: Lia Belt
Omslag: DPS

Soms doet een uitgave van een boek je wel heel erg met je neus op de feiten, ofwel je leeftijd, drukken. Zo ook de uitgave (4edruk) van Michael Crichton’s ‘De Andromeda Crisis’, die ik tot mijn verrassing aantrof in de plaatselijke bibliotheek. Die verrassing, daar kom ik ietsje verder nog even op terug. Op de omslag staat “50 jaar The Andromeda Strain”. Rond die tijd moet ik hem dus al gelezen hebben, of… natuurlijk de film gezien hebben (die een jaar later uitkwam). Wat eerder door mijn ogen gegleden is, het boek of de film… ik weet het niet meer, maar vaststond dat ik onder de indruk was. Hoe dan ook… ik nam deze 4edruk mee naar huis om de data in onze database te verwerken. Tot mijn nog grotere verbazing zag ik achterin het boek de aankondiging van de verschijning van ‘De Andromeda Evolutie’, het vervolg op ‘De Andromeda Crisis’. Nu is het tijd om dieper op de eerste, dan wel de tweede, verbazing in te gaan. Al jaren houd ik voor het NCSF bij wat er aan nieuwe fantastisch boeken verschijnt en wat er de komende maanden te verwachten staat (zie https://www.ncsf.nl/recent-verschenen-en-verwachte-boeken/). Uiteraard mis ik wel eens iets, maar dat ik deze twee uitgaven in februari van dit jaar op de een of andere manier gemist heb… daar ben ik nog steeds flabbergasted van.

Maar goed… over naar de orde van de dag. Uiteraard heb ik ‘De Andromeda Crisis’ nogmaals gelezen, ware het niet uit nostalgische gevoelens, dan wel weer even goed op mijn netvlies krijgen waar het allemaal ook al weer over ging. Uiteraard ga ik hem niet nog eens recenseren, dat is voldoende gedaan de laatste vijftig jaar. Het enige wat ik er nog over kwijt wil is dat het me verbaasde hoeveel wetenschappelijke verhandelingen er ook al weer in voorkwam. Het maakte het welhaast, als je die verhandelingen tenminste allemaal las, onleesbaar. Nu al helemaal natuurlijk, want hoewel het verhaal destijds zijn tijd ver vooruit was, kan je nu niet anders dan constateren dat een en ander behoorlijk achterhaald is. Maar goed… uit nostalgische overwegingen was het toch de moeite wel waard.

Dat de naam van Michael Crichton, zowel als de naam van Daniel H. Wilson (schrijver van ‘Robopocalyps’), samen op de omslag voorkwam bevreemde me behoorlijk, dus ging ik op zoek naar meer info. Het kon natuurlijk zo zijn dat Michael Crichton nog een, niet afgemaakt, manuscript had liggen en dat Wilson dat afgemaakt heeft. Dus niet! Het schijnt (correct me if I’m wrong) dat de weduwe van Michael deze Daniel H. Wilson verzocht heeft een vervolg te schrijven op ‘De Andromeda Crisis’. Dus waarom Michael op de voorkant prijkt? Geen idee, hoewel Wilson toch redelijk vaak teruggrijpt op het boek.

Goed… dat was dan dat. Nu dan nog even over ‘De Andromeda Evolutie’. Het verhaal begint als een drone van Israelische makelij, al vliegend over de Amazone jungle een bizarre buitenaardse materie ontdekt. Het blijkt een micro-organisme dat lijkt te groeien en zelfs te evolueren. Een Wildfire team, bestaand uit vooraanstaande wetenschappers, AI-ingenieurs en astronauten, zal de quarantainezone moeten bereiken en proberen uit te vinden wat het is en hoe het eventueel te stoppen. De materie lijkt niet te stoppen te zijn qua groei.

Zoals ik al zei, grijpt Daniel H. Wilson geregeld terug naar ‘De Andromeda Crisis’. Of dat noodzakelijk was, of meer een (terecht) eerbetoon aan Michael Crichton, dat laat ik in het midden. Ik vond ‘De Andromeda Evolutie’ meer dan de moeite waard en dit keer was het toch meer een techno-thriller, zonder allerlei wetenschappelijke artikelen tussendoor. Het las wel een stuk beter door, dat moet gezegd. Al met al dus wel een aanrader, maar als je het me echt vraagt… was deze uitgave een noodzaak? Dan had ik toch: ‘Nee!’ geantwoord. Sommige titels moeten eigenlijk gewoon een standalone verhaal blijven, hoe goed de bedoelingen ook mogen zijn.

Jos Lexmond

De moedercode – Carole R. Stivers (SF)
Karakter Uitgevers B.V. Uithoorn (2020)
333 pagina’s; prijs 21,50
Oorspronkelijk: The Mother Code (Berkley Books – 2020)
Vertaling: Joost Zwart
Omslag: Mark Hesseling, Wageningen

In tegenstelling tot andere thrillers die dystopische invloeden hebben is ‘De moedercode’, mijns inziens, duidelijk wel ‘echte’ Science Fiction te noemen. Uiteraard klasseer ik die thrillers die zich een jaar of twintig of dertig in de toekomst afspelen ook als SF, maar die spelen zich alleen maar in de toekomst af met een aantal logische technische ontwikkelingen. Ik weet het… de grens is heel erg dun en is ook meer op persoonlijke leest geschoeid dan als op harde en vastliggende feiten, dus zou ik het maar een flinke schep zout (in plaats van de normaal geijkte korrels) nemen. Het maakt ook niet echt uit. Wat mij betreft heeft het toch het labeltje SF gekregen en als je er een speciale uitdrukking aan zou willen geven, dan zou je er een hele rits van subgenre parameters aan kunnen hangen. Een behoorlijk aantal jaren geleden zijn wij (van FANDATA) eens bij Eddy C. Bertin op bezoek geweest om zijn specificaties van genres en subgenres eens te bekijken en bespreken. Zijn systeem was briljant, anders kunnen we het niet noemen, maar voor onze doeleinden was het haast niet bruikbaar. Het betekende dat elke verhaal, tot welhaast in het oneindige zou moeten worden ontleed om alle subgenres (en daar dan weer de subgenres van) te benoemen. Dat zou dan weer in kunnen houden dat elk verhaal in behoorlijke aantallen subgenres moest komen hangen. De remedie zou erger zijn dan de kwaal. Het zou inhouden dat er nog heel erg veel meer tijd in FANDATA gestoken zou moeten worden als dat we nu al doen. Ofschoon we zeer gecharmeerd en onder de indruk waren van het uitermate doordachte systeem van Eddy Bertin, kozen we er, vanwege de tijdsdruk, dus niet voor. Aldus gingen we, weliswaar met pijn in het hart, op de door ons ingeslagen weg verder.

Maar goed… bovenstaand relaas neemt de eerdere stelling niet weg dat ‘De moedercode’ echtere SF is dan de ‘normale’ dystopische thrillers. Waar zit ‘m dat in? Welaan niet in de tijd. Het is namelijk 2049 en dat is het wel vaker in tegenwoordige thrillers. Maar een team van wetenschappers moet er voor gaan zorgen dat de mensheid overleefd in de toekomst op een steeds vijandiger wordende aarde. Als dan een biologisch wapen ingezet wordt tegen vijandige strijders in Afghanistan, ontploft dat biologische wapen welhaast in het gezicht van de mensheid en is er haast geboden om het voortbestaan van de mensheid te garanderen. Een robotmoeder wordt geconstrueerd die in staat is autonoom een embryo op te laten groeien in haar binnenste en uiteindelijk de baby geboren te laten worden. De embryo’s moeten dan wel immuun gemaakt zijn voor het biologische wapen. Zes jaar nadat de ramp plaatsvond wordt Kai geboren in een woestijnlandschap. Hij leeft alleen in het gezelschap van zijn robotmoeder die alle kennis en het instinct van een menselijk moeder heeft. Ze voedt Kai op, beschermt hem en leert hem overleven.

Wat volgt is een fascinerende blik in een mogelijke toekomst met technische, maar ook menselijke ontwikkelingen, op een manier waarop ik het nog nooit eerder gelezen heb. Ik ben dus zo vrij dit een behoorlijk origineel verhaal te noemen, dat absoluut genietbaar is. Je mag het niet alleen dystopisch noemen, maar misschien zelfs ook wel utopisch en het is knap dat zo iets negatiefs om te buigen is iets dat je welhaast positief kan noemen. De kreten op de omslagen zijn meestal voor velerlei interpretaties vastbaar, maar dit keer zijn de kreten: “Meeslepende actie, intrigerend en origineel”, absoluut waar. In mijn ogen, dus zeker en vast een regelrechte aanrader!

Jos Lexmond

De nachtmerriewinkel en het akelige jeukpoeder – Magdalena Hai (JSP)
De nachtmerriewinkel, deel 1
(Painajaispuoti ja kamala kutituspulveri – WSOY, Helsinki (2018))
De Vier Windstreken , Rijswijk (2020)
61 pagina’s; prijs 10,95
Vertaling: Petri Hoogendijk
Omslag & Illustraties: Teemu Juhani

Het was wel even lachen toen het pakje moeiteloos door de brievenbus gleed en met een bescheiden klapje op de mat van de voordeur viel. Ik dacht in eerste instantie dat het om een tijdschrift (zoals Fantastische Vertellingen) ging, maar bij het uitpakken bleek het om een boek te gaan dat ik inderdaad aangevraagd had als recensie exemplaar. Bij het samenstellen van mijn wensenlijstje had ik de indruk dat het ging om een boek voor de oudere jeugd en ook dat het wat volumineuzer zou zijn dan de 61 pagina’s die nu voor me lag. Maar goed… het is niet anders en een recensieboek is een recensieboek, en daar is altijd wel iets over te vertellen. Bijvoorbeeld of het leuk is, of niet, voor de doelgroep, waarbij ik dan denk aan kinderen uit groep 4 en 5 (7/8 jaar). En daar kan ik meteen bevestigend op antwoorden. Ik heb zelf kleinkinderen in die leeftijdgroep en kan, denk ik, redelijk inschatten of ze dit leuk zouden vinden. Ik denk dus van wel!

Waar gaat het over? Nina, een meisje van negen, heeft een geldprobleem, want ze wil heel erg graag een nieuwe fiets. Maar die kosten het een en ander. Er zit niets anders op dan een baantje te zoeken, maar wie neemt nu een negenjarig kind aan? Nina koopt van haar laatste geld een superhoorn met drie bolletjes ijs en besluit aan de ijsverkoper, Irma Vanilia, of ze hulp nodig heeft. Nee dus! Maar dan ziet een briefje op de winkelruit van: De nachtmerriewinkel’: Hulp gevraagd! Nina gaat naar binnen en vind de verkoper van De Nachtmerriewinkel op de grond, spartelend met zijn benen en gierend van de lach. Hij kan niet ophouden met lachen en kan ook niets zeggen. Nina weet niet wat ze moet doen, tot er plotseling: “Ahum”, achter haar klinkt. Het is Pieter de winkelgeest. Hij is tien jaar oud en stierf lang geleden plotseling bij een ongeluk, veroorzaakt door een scheetgrapje en een paar vissticks. Meneer Spoek, de eigenaar van de winkel, heeft jeukpoeder over zich heen gekregen en Nina gaat, samen met Pieter, op zoek naar een middel tegen de jeuk en… naar diegene die het op zijn geweten heeft. Het is het begin van allerlei avonturen in De nachtmerriewinkel.

Leuk verhaaltje dat opgesierd is met misschien nog wel leukere illustraties. Blijkbaar is dit het eerste deel van een reeks en dat komt goed uit, want ik wil er best nog wat meer van zien! Overigens is Magdalena Hai geen onbekende in Finland als het om volwassen SF gaat. In 2012 schreef ze de eerste Finse Steampunk roman.

Jos Lexmond’

Het huwelijk van tijd en ijs – Guido Eekhaut (SF)
Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen (2020)
320 pagina’s; prijs 22,50
Omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam

Toen ‘Het huwelijk van tijd en ijs’ net verschenen was, plaatste Guido Eekhaut een oproep op facebook aan recensenten die zin hadden om het boek te recenseren. Nou ben ik daar nooit heel erg vies van, dus ik had meteen van: Waarom niet! Toch eerst maar even contact met Guido gezocht met de vraag of er wel fantastisch elementen in voorkwamen. Er stond tenslotte luid en duidelijk: Thriller op de omslag en bij het NCSF willen ze toch wel graag recensies van verhalen met, meer of minder, fantastische elementen en daar houd ik mij toch wel aan. (nou ja… voor de niet fantastische verhalen van Jack Vance die bij Spatterlight verschijnen, maak ik wel een uitzondering). Nu staat er natuurlijk zowat op elk boek triller, dus dat wil niet zo heel erg veel meer zeggen, maar toch. Per omgaande kwam een bevestiging van Guido dat dat inderdaad het geval was, dus stond niet meer in de weg een recensie exemplaar aan te vragen. Dat prompt gehonoreerd werd, waar ik heel erg blij mee was. Helaas moest het nog even blijven liggen, omdat er nog een paar andere recensieboeken eerder binnen gekomen waren (alsmede een hoop ander gedoe, waar ik nu niet verder over uit zal weiden).
Dan was het eindelijk zo ver. Ik was inmiddels meer dan benieuwd.

‘Het huwelijk van tijd en ijs’, speelt zich min op een tweetal plekken af en wel in Marseille en op de Zuidpool. De Zuidpool… daar ga ik niet al te veel van zeggen. Gewoon maar tot u nemen! De wijk in Marseille, waar het verhaal zich voornamelijk afspeelt, heet La Valentine. Uiteraard (na het boek gelezen te hebben) heb ik even gecheckt of die wijk bestond en niet uit de duim van Guido kwam. Tot mijn verbazing bestond die wijk wel degelijk en de foto’s daarvan, herkende ik vrijwel meteen uit de omschrijving die Guido in zijn boek gaf. Al lezend zag je de omgeving welhaast door de kieren van de woorden sijpelen. Ik ken er eigenlijk maar een die deze gave van woorden tot een kunst verhief: Jack Vance. Als je zijn verhalen las, zag je het landschap voor je en kon je het beschreven voedsel bijna ruiken en proeven. Deze manier van schrijven vind ik zeer aantrekkelijk. Guido Eekhaut heeft dat dus ook.

Hoe dan ook… detective Emanuel Selavy (C’est la vie (Zo is het leven)?) zwerft door de gore straten van La Valentine, op zoek naar sporen van de misdadiger Lönnroth. Hij wordt aan zijn lot over gelaten door zijn chefs en mag zo ongeveer doen en laten wat hij wil. Theodora Steiner is een onderzoeksrechter, die de opdracht krijgt om de prefectuur van Marseille door te lichten. Het Parijse rijkeluiszoontje Raymond Roussel is daarentegen op zoek naar kicks en de gitzwarte kant van de samenleving. Ze kennen elkaar niet, maar door samenloop van omstandigheden komen ze met elkaar in contact en raken verbonden door de jacht op slechts één persoon: Lönnroth! De ontvoeringen en spoorloze verdwijningen van jonge meisjes wordt op zijn conto geschreven. Hij is ongrijpbaar. De drie speurders ontdekken gaandeweg dat er nog een andere band is die hen bind. Hun vaders kenden elkaar. Zij waren lid van een vijftal, dat in de jaren twintig van de vorige eeuw de Republiek van Antartica stichtte. Een jonge geleerde, Lönnroth genaamd, was een van hen. Hij voerde wel heel erg bizarre experimenten uit.

Verder vertel ik natuurlijk niets over verhaal, maar ik kan wel kort en bondig zijn over hoe ik het vond: Prachtig! Inderdaad met een hoofdletter P. Guido had ook niets teveel gezegd. De fantastische elementen waren ook in voldoende mate aanwezig, waardoor ik het verhaal als SF kon classificeren. Ik wil ook nog wel even memoreren dat Guido Eekhaut mooie woorden gebruikt. Een tweetal voorbeelden, zoals: ‘spaarzaam en opaak’ en ‘nubiele nimfen’. Mijn vocabulaire is best aanzienlijk, maar deze twee had ik nog nooit gezien en dan bedoel natuurlijk ik niet: ‘Spaarzaam’ en ‘nimfen’. Ik heb ze op moeten zoeken. Wat mij betreft is ‘Het huwelijk tussen tijd en ijs’ een dikke aanrader. Doe mij nog maar zo’n Thriller!

Jos Lexmond