De Mitsukoshi Troostbaby Company – Auke Hulst (SF)
Ambo/Anthos, Amsterdam (2021)
603 pagina’s, € 26,99
Omslag: Ronald Triebels/Emmanuel Achusim/Rolau Elena & Ronald Triebels
Foto auteur: Mark Uyl
Prachtig boek en het verhaal is fenomenaal. Fenomenaal was niet het juiste woord dat ik zocht, maar geen van de andere superlatieven die in me opborrelden, leken te voldoen. Dus ik laat het maar bij fenomenaal! Laatst vroeg iemand me, na mijn mededeling dat ik ‘De Mitsukosho Troostbaby Company’aan het lezen was, of het SF was. Hell yeah!!! Natuurlijk is het SF. Tijdreizen, alternatieve tijdlijnen, weblenzen, robots, androïden en spraaktralies. Hoe veel meer SF wil je het hebben. Maar ‘De Mitsukoshi Troostbaby Company is meer dan dat! Veel meer. Het is grote roman. En dan niet in de zin van de dikke zeshonderd pagina’s dat het beslaat, maar dan bedoel ik uiteraard de grootsheid van het verhaal. Een verhaal van verlies en verdriet en het nastreven van vinden, of opnieuw vinden, van wat je verloren hebt in ruimte en tijd. De SF in dit verhaal is ondergeschikt aan de liefde die ondergaan wordt en verloren raakt. De wereld is weliswaar een belangrijk onderdeel van de geschiedenis, maar neemt nimmer de overhand bij het zoeken naar persoonlijk geluk en de geliefde ander, waar in de tijd dan ook.
De hoofdpersoon is Auke Hulst, een schrijver. Maar een andere dan de schrijver die dit meesterwerk gewrocht heeft. Volgens de Wikipedia pagina in het begin van de roman is hij geboren in 1997 en schrijft gedurende dit hele verhaal aan ‘De lasso van de tijd’ dat in 2033 het licht moet zien. Is het toch een soort van autobiografie? We zullen het nooit weten, maar het is ook niet belangrijk. Ik ga niet al te veel (of eigenlijk helemaal niets) vertellen over het verhaal. Ik laat het aan jullie om het te ontdekken. Het plezier om zelf de zieleroerselen, reizen en liefdes van deze Auke Hulst, of zo je wilt, zijn pseudoniem A.K. Anthony, te ontdekken en te genieten. Soms onaangenaam geschokt te zullen zijn en soms dat het verdriet van een hartverscheurende passage je achterna sluipt, je uiteindelijk bij je nekvel pakt, zodat de tranen over je wangen lopen. Zoals het mij een aantal keren gebeurde. De scene waarin Scottie zegt: “Wat gebeurd er als er een vrouw komt en jullie krijgen een eigen kind? Wat gebeurd er dan met mij?” Dat raakt je diep! Er zijn zoveel meer van dit soort scenes. Misschien deed het verhaal zoveel met me, omdat ik zelf momenteel in een kwetsbare fase van mijn leven zit met een hoop gedoe, maar ik weet haast zeker dat het verhaal me anders waarschijnlijk net zoveel gedaan zou hebben.
Ik las dat de longlist van de Libris Literartuurprijs 2022 bekend is en ik keek of ‘De Mitsekoshi Troostbaby Company’ er soms op stond. Jawel dus! Op 28 februari uitsluitsel of hij op de shortlist komt. Wat mij betreft heeft hij al gewonnen. Ik vrees dat ik de andere titels niet ken, maar er zit verder geen fantastiek bij (denk ik). Hoe dan ook… van mij zou het een nominee zijn voor wat voor prijs dan ook. Waarom ook niet voor de Hugo én Nebula Award? Ik ga hier geen namen noemen om het boek mee te vergelijken. Maar als je het lijstje met namen en boeken bekijkt die de laatste vijftig jaar deze prestigieuze prijzen gewonnen hebben, dan krijg je wel een idee in wat voor gezelschap ‘De Mitsukoshi Troostbaby Company’ zou moeten verkeren. Ik dring er dan ook sterk op aan om het te (laten) vertalen, zodat het alsnog genomineerd kan worden.
Al lezende noteerde ik van alles om deze recensie te kunnen schrijven. Uiteindelijk heb ik weinig tot niets gebruikt uit deze aantekeningen. Ik had een aantal prachtige zinnen genoteerd, maar uiteindelijk zal ik er (bijna) geen delen met jullie. Deze zinnen zijn uit hun context gerukt en zeggen als citaten weinig of niets, dan dat het prachtig samengestelde zinnen zijn. Ik laat ze liever lezen op de plaats waar ze volledig tot hun recht komen. Echter… enkele wil ik jullie toch niet onthouden. Wat denken jullie van: ‘Overal lopen de levenden over de samengesperste doden’. Deze regel zette me heel erg aan het denken en het gewicht van millenia drukte op me neer bij het besef dat het zo is. En deze: ‘Zodra SF werkelijkheid wordt, nemen we die werkelijkheid voor lief, er door de fantasie al op voorbereid’. Dat is zeker de reden waarom ik voornamelijk SF in grote aantallen boeken tot me neem. Benieuwd naar de geschiedenis van de toekomst. Nog een waarheid als een koe: ‘Zwaardvechters zeggen dat je sabel moet vasthouden zoals je een vogel vasthoudt: niet zo stevig dat je de vogel doodt, niet zo losjes dat hij wegvliegt. Geldt hetzelfde voor een geliefde?’. Tenslotte nog een ergernis (volgens mij van Auke zelf) die me behoorlijk raakte: ‘Luie recensenten, die niet proberen te begrijpen wat een schrijver met een tekst wil, maar alleen bezig zijn met wat ze liever hadden gelezen. Recensenten die een tekst martelen zonder geïnteresseerd te zijn in de betekenis, de bekentenis hooguit in een teken dat de aframmeling de schrijver pijn doet en de recensent in zijn kleine narrenwereld macht heeft.’ Zo’n tekst wil je als recensent echt niet lezen. Hij deed pijn. Je (althans ik) wilt een verhaal op zijn meritus beoordelen. Goed of slecht, maar wel eerlijk en oprecht vanuit je eigen perceptie én positief waar het kan. Gelukkig heb ik het makkelijk wat dat betreft. Ik kies de boeken die ik wil recenseren zelf, dus de decepties zijn minimaal. Maar ze zijn er wel.
Dit was voor mij een van de allerbeste verhalen van de laatste jaren. Dank je wel, Auke. Welke dan ook!!!
Jos Lexmond