Adrian Tchaikovsky – Het ras van weleer (SF)
Iceberg Books, Amsterdam (2025)
Oorspr.: Elder Race, Tor UK (2021)
166 pagina’s, € 14,99
Vertaling:
Omslag:
Normaal gesproken, ik heb het waarschijnlijk al vaker gememoreerd, behandel ik recensieboeken op volgorde van binnenkomst. En… daar kan ik me, al is het soms moeilijk (ik ben ook maar een mens), over het algemeen heel goed aan houden. Maar… Het ras van weleer kon ik toch niet laten liggen, daar moest ik meteen aan beginnen op het moment dat ik het binnen kreeg. De Kinderen van de tijd (uiteraard ook van Iceberg Books) trilogie had een dermate indruk op me gemaakt, dat ik een Tchaikovsky adept geworden was en Het ras van weleer niet kon weerstaan. Ik heb het geprobeerd, maar het is me niet gelukt. Zoals gezegd… ik ben ook maar een mens. Excuses! Mijn enige, zwakke, verweer is, dat het maar (helaas) 168 pagina’s dik is, dus daar ben ik zo doorheen! En… dat was ook zo!
In mijn recensie van Kinderen van de herinnering van het laatste deel van de Kinderen van de tijd van Adrian Tchaikovsky zei ik: “Nu deze trilogie van Adrian Tchakovsky gedaan is, hoop ik maar dat Iceberg Books gewoon aan de volgende begint. Wat te denken van bijvoorbeeld: Final Architecture Trilogy! Ik zeg maar iets. Duid het mij niet euvel, maar dat lijkt me meer dan lekker. Iets anders van de man mag natuurlijk ook! Wat te denken van de standalone’s: The Doors of Eden, of: Elder Race, of misschien wel: Alien Clay. Doe maar wat, alles is goed!!!”
Wel… het is dus Elder Race geworden! Helemaal goed! En… wat een prachtige omslag van Emmanuel Shiu! Dat moest toch ook even gezegd zijn! Het is ‘slechts’ een novelle, maar o zo gewenst. Dus… stil nu allen, staakt uw geraas en laat me gerust, ik lees…
Enige dagen later sluit ik de laatste pagina met een weemoedige zucht. Het is uit! Inderdaad… honderdzesenzestig pagina’s, daar ben je zo doorheen, maar hoeveel moois er op die pagina’s staat… dat hou je niet voor mogelijk!
De kreet op de voorpagina “Een Ursula Le Guin-achtige gratie” is niet uit de lucht gegrepen. Het deed me meteen aan Ballingsplaneet denken, ofwel de Hainish (Oecumene in het Nederlands) reeks, waarin onder andere ook Rocannon, De Ontheemde, Het woord voor wereld is woud en Duisters Linkerhand (of… de Linkerhand van het Duister) zich afspelen. Boeken die allemaal al weer zo’n vijftig jaar geleden in vertaling verschenen, maar heden ten dage nog met gemak gelezen kunnen worden. Achterhaald is hier geen woord dat opgeld doet!!!
Maar genoeg… waar gaat Het ras van weleer over? Wel… op de planeet Sophos 4 leven aardse kolonisten die teruggevallen zijn tot een middeleeuws niveau. Een van de aarde gezonden antropoloog moet de bevolking bestuderen. Lynesse (ik las steeds: Lyonesse) is een statusarme Vierde Dochter van de koningin. Ze wordt gezien als een nutteloze blaag. Een demon terroriseert het land en zij voelt de drang, als volwassene, om het volk te redden, door de tovenaar (de antropoloog) in de Toren der Oudsten te bezoeken en op de hoogte te stellen van het gevaar waarin haar volk verkeert. Het verhaal dat zich dan ontwikkelt is uitermate boeiend en de relatie tussen Nyr Oudste en Lynesse ontwikkelt zich op een prachtige manier. Nyr Oudste, de antropoloog, is geen tovenaar en het is hem verboden om te helpen.
Elder Race, of natuurlijk: Het ras van weleer werd in 2022, volkomen terecht, genomineerd voor de: The Ursula K. Le Guin Prize for Fiction, alsmede behaalde het de 2e plaats van de Hugo Award 2022 voor Best Novella. Dat is dus niet niks!
Volgens mij zal het inmiddels redelijk duidelijk zijn, dat ik meer dan genoten heb van Het ras van weleer en ik wil het dan ook van harte aanbevelen aan een ieder die destijds (of onlangs natuurlijk) van Ursula Le Guin genoten heeft, of van de Kinderen van de Tijd, maar vooral van diegene die van mooie tijdloze sciencefiction houdt!
Voor mij is het duidelijk… ALLES van Tchaikovsky mag wat mij betreft vertaald worden. Ik zit er klaar voor!!!
Jos Lexmond