Jack Vance – De Wereldbedenker en andere verhalen

Wereldbedenker.jpg

Jack Vance – De Wereldbedenker en andere verhalen (DIV) – 331p.
Spatterlight, Amstelveen (2019) € 17,73
Het Verzameld Werk van Jack Vance 1
Vertaling: Diversen
Omslag ontwerp: Howard Kistler
Omslagillustratie: Howard Kistler
(Verkrijgbaar via Amazon.de)

De conditie waarin ik afgelopen januari verkeerde was, zonder al te veel in details te treden, ronduit: ziek, zwak en misselijk te noemen. Dat laatste viel wel mee, maar zo is het gezegde nu eenmaal en het illustreert wel heel erg goed hoe ik me voelde. Ik was gedwongen een aantal van mijn activiteiten tijdelijk te staken en als dat gebeurd, dan is er echt iets goed mis. Maar goed (of niet natuurlijk).
Tijdens deze malaise kwam een oude vriend, in de vorm van ‘De Wereldbedenker en andere verhalen’ door de brievenbus en viel met een doffe plof op de mat. Inderdaad beschouw ik Jack Vance als een oude vriend. Toen ik veertien jaar oud was vermaakte hij me voor het eerst met ‘Steek er de draak maar mee’ (ofwel: De drakenruiters) en nu, een dikke vijftig jaar later vermaakt hij me nog steeds. Zeker nu Spatterlight alles (op de Ellery Queen verhalen na dan. Wat jammer is!) van Jack aan het uitgeven is, waardoor we vergast worden op een aantal, nog onvertaalde verhalen en boeken.
Ziek, zwak en misselijk zijnde, nam niet weg dat ik niet meer las en een bundel als ‘De Wereldbedenker’, werkte eigenlijk als een pleister op de wonde. Onder de vijftien verhalen, die deze bundel bevat, zijn er maar liefst drie (Spatterlight zegt zelf vier, maar ‘Ik bouw uw droomkasteel’ verscheen eerder in ‘Alambar’) welke niet eerder in vertalingen verschenen en waarvan ik me afvroeg… waarom in hemelsnaam niet? Dat Meulenhoff de Sheriff Joe Bain boeken onvertaald liet, dat kan ik me voorstellen. Geen SF natuurlijk en dus geen probleem. Maar twee van de drie verhalen (‘De verstrooide professor’ is niet fantastisch) die hier, in deze bundel, voor het eerst in vertaling verschenen, zouden niet misstaan hebben in een van de Vance bundels van Meulenhoff. Vooral het verhaal ‘Ontheemd’, dat oorspronkelijk in 1953 verscheen, is onthutsend eigentijds te noemen en zou zich zeer goed in onze tijd af kunnen spelen.
Alle vijftien verhalen in deze bundel zijn het werk van een jonge Jack Vance. Op de foto op de achterkant kijkt hij heel erg serieus langs je heen, waarbij je je afvraagt of hij wel zo jong was toen hij zijn eerste verhaal: ‘De Wereldbedenker’ in 1945 publiceerde. Hij was toen al 29 en op de foto oogt hij een jaar of twintig, hooguit. Maar goed… een kniesoor die daarop let.
Buiten de drie onvertaalde verhalen bevat deze bundel nog twaalf andere verhalen die grotendeels stammen uit de eerste twaalf jaren van zijn carrière en oorspronkelijk verschenen in Engelstalige pulpmagazines als: Thrilling Wonder Stories, Astounding, Startling stories, enzovoort. Ze verschenen voornamelijk in vertaling in bundels en anthologieën bij Meulenhoff en niet direct in chronologische volgorde. Voor de liefhebber die de bundel nog niet aangeschaft heeft omdat hij/zij de verhalen toch al gelezen heeft volgt dan even een inhoudsopgave van de verhalen verluchtigd met een losse kreet die mijns inziens de essentie van het verhaal raakt.
‘De Wereldbedenker’: Zelfs de goden… ‘Ik bouw uw droomkasteel’: If you cannot beat them… join them. ‘De Tien Boeken’: Waar een wil is… ‘De tempel van Han’: Zelfs de Goden… ‘Telek’: If you cannot beat them… ‘Geluid’: The sound of silence. ‘De zeven uitgangen van Bocz’: Boontje komt om zijn loontje. ‘Ontheemd’: Wat een verassend up to date verhaal. ‘De verstrooide professor’ (geen SF): L’histoire se repete. ‘De duivel op de Verlossingsrots’: Laat de tijd los. ‘De onzichtbare melkman’: Opgeruimd staat netjes… ‘Waar Hesperus valt’: Waar een wil is… ‘Gids voor Praktische Mensen’: Echte Vance, dus dolle pret. ‘De Baas in Huis’: Vreemd verhaal. ‘Het geheim’: De weg naar het einde.
Misschien heb je wat aan deze cryptische omschrijvingen en zo niet… gewoon aanschaffen en zelf iets verzinnen. Ik heb me in ieder geval prima vermaakt met deze bundel en… volgens mij komen er nog meer bundels met nog heel veel meer moois.

Jos Lexmond

Eén gedachte over “Jack Vance – De Wereldbedenker en andere verhalen”

  1. Rectificatie:
    Zie hieronder voor de reactie van Spatterlight op mijn recensie en de opmerking dat het verhaal ‘Ik bouw uw droomkasteel’ al eerder in de bundel Alambar verschenen was.

    Er bestaan twee verschillende versies van Ik bouw uw droomkasteel. De originele versie verscheen in 1947 in de pulps. In 1982 herschreef Vance het verhaal voor de Underwood-Miller anthologie Lost Moons. Wat Meulenhoff in de Alambar bundel publiceerde is de herwerkte versie uit 1982. De originele versie uit 1947 is nog nooit eerder verschenen in het Nederlands. Tot nu dus. Als je jezelf ervan wil vergewissen: lees dan even de laatste pagina van het verhaal in onze bundel, en vergelijk met de laatste pagina van het verhaal in de Alambar bundel. Het slot is anders, en er zijn natuurlijk nog meer verschillen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *