Categorie: Recensies

Zeil de terpen over de ijzige broeikaszee – Tais Teng & Jaap Boekestein (SF)

Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw Vennep (2016) Snuffel-reeks, deel 1

80 pagina’s; prijs 7,50

Omslag: Tais Teng/Ingrid Heit

Bij een samenwerkingsverband is het altijd lastig wie er voorop moet staan. Naar mijn bescheiden mening is dat diegene die het initiatief genomen heeft en dat is in dit geval niet evident. Op de omslag staat Jaap als eerste genoemd en dan Tais en op de titelpagina staat Tais Teng & Jaap Boekestein. Dat maakt het er ook niet makkelijker op. Ik doe maar wat ik normaal gesproken doe en dat is aanhouden wat er op de titelpagina vermeld staat. Ik hoor wel als ik het niet correct heb.

Nu we dat aan de kant hebben… de Snuffel-reeks. Dat is een nieuwe reeks van de Stichting Fantastische Vertellingen van Remco Meisner. Remco zegt er zelf over: “De Snuffel-reeks biedt een springplank voor nieuw of miskend Nederlandstalig talent op het gebied van fantastische speurders. De publicaties in deze reeks beogen de principes van klassieke detectives te transformeren naar nieuwe (fantastische) omstandigheden”.

Het boekje ziet er prachtig verzorgd uit. Een magnifieke omslag tekening van Tais Teng (je kan haast niet anders van hem verwachten) en het heeft zelfs een rood leeslint. Kan het chiquer? Nee, dat kan haast niet.

‘Zeil de terpen over de ijzige broeikaszee’ is het eerste deel in deze Snuffel-reeks en het gaat meteen los. Het verhaal is hilarisch. Het speelt zich af in 2069 en Nederland ligt grotendeels onder water. Frei Fryslan met haar elf verdronken steden en drijvende terpen, haar moordlustige superpotvissen en zeeluipaardraces. Een oord waar men illegale immigranten bij eb in  kreeftenkooien achterlaat. Vermond als Inuit en Friezin moeten Mirjam en Feodor het kostbaarste bezit van een miljardair terug zien te roven. Het wordt de zwaarste en meest lucratieve opdracht voor Berlusconi & Vaendeldrager, het beste detectivebureau van de gehele laaglandse federatie, en het help niet echt dat joffer Mirjam Vaendeldrager en vrijman Feodor Berlucsoni net die morgen net gescheiden zijn…

Tais en Jaap trekken alle registers open en de situaties die ze schilderen zijn meer dan eens dolkomisch, zodat ik een grijns en een schaterlach meermalen niet kon onderdrukken. Ze schilderen een Nederland en Friesland dat eigenlijk niet kan, maar ze slagen er in het wonderwel te laten slagen. Ik ga niet meer verklappen, maar eentje kan ik niet laten. Ik vond de introductie van Hielke en Sietse Klinkhamer van de Kameleon (Een reeks die ik in mijn jeugd verslonden heb) die de beste Cloudpiraten van Snits en omstreken zijn. Geweldig.

Dus gewoon kopen en genieten. Voor de prijs hoef je het niet te laten. En al wil je het niet lezen… dan gewoon kopen om Remco en zijn Fantastisch Vertellingen te steunen. Een meer dan goed doel.

Er is ook al een tweede deel in de Snuffel-reeks. Het is ‘Commissaris Omer en de vermoorde onschuld’ van Oxana Langbeen.

Jos Lexmond

Seance – Kevin Valgaeren (HO)
Uitgeverij Lannoo, Tielt (2015)
330 pagina’s; prijs 19,99
Omslag: Wil Immink Design

‘Seance’ laat zich lezen als een Victoriaanse spookverhaal, ofwel een Gothic Novel. Ik kan het weten. Voor Fandata (een fantastische database die ik samen met een paar andere mensen aan het bouwen ben (en al bijna 50.000 Nederlandstalige titels verzameld inmiddels)) heb ik zeker honderden van dit soort verhalen gelezen tot het me, eerlijk gezegd, de neus uitkwam. Een paar voorbeelden van schrijvers die in dit soort verhalen grossierden: Montague Rhodes James, of M.R. James, is een van de bekendste, maar ook Robert Bloch, Edgar Allan Poe, Lady Cynthia Asquith en Francis Marion Crawford behoren tot de bekendere. Er waren er vele meer, maar het gaat me te ver om die hier allemaal te benoemen. Buiten een aantal uitzonderingen, zoals bijvoorbeeld: ‘O, fluit maar en ik kom naar je toe, mijn jongen’ van M.R. James, waren de verhalen voor deze tijd absoluut niet meer griezelig en meermalen traag en oubollig. Toen ik ze allemaal had doorgenomen (wat in vertaling verschenen was dan) had ik er meer dan genoeg van. Sindsdien zijn er nog wel wat gevonden, maar gelukkig had ik het merendeel gehad en nu was dus ik wel weer toe aan zoiets. Lees verder “Seance – Kevin Valgaeren”

Het Monster van het Mistmoeras – Marc de Bel (JFA)
Sagen van het Dassenbos 2
Abimo Uitgeverij, Kalmthout (2016)
175 pagina’s; prijs 14,95
Omslag: Frieda Van Raevels/Pelckmans Uitgeverij

Ondanks zijn omvangrijke oeuvre, had ik nog nooit iets van Marc de Bel gelezen. Ja… ik schaam me wel een beetje en vond het de hoogste tijd dat het er eens van kwam. De ‘Sagen van het Dassenbos’ was me al eerder opgevallen toen het eerste deel ‘De Vloek van Horkus’ verscheen, maar toen kwam het er op de een of andere manier niet van. Nu dus wel en het viel me niet tegen. Even was ik bang dat ik dit tweede deel niet goed kon lezen omdat ik het eerste gemist had, maar dat viel erg mee. Natuurlijk waren de hoofdpersonen onbekend, maar dat kwam snel goed. Er werden her en der wel wat verwijzingen naar het eerste deel gedaan, maar niet hinderlijk .
Je mag je afvragen of het verhaal fantastiek is. Normaal gesproken houd ik me verre van sprekende en geklede dieren, maar je mag je afvragen of een Onweerwolf (twee keer zo groot als een gewone weerwolf) ook een dier is en Knorks (waarvoor Orcs model hebben gestaan)? En Frieskels en Fnurken? En Morfen dan? Al met al zijn al die wezens samen met een gewone, maar sprekende Das, een boogschietende vos, een kletsende eekhoorn, een beer en wilde zwijnen, voor mij reden genoeg om ze als Fantastieke wezens te duiden en aldus dit verhaal als Fantasie voor de jeugd op te nemen.
Op de site van Standaard staat het verhaal als bedoeld voor kinderen van tussen de dertien en vijftien. Dat lijkt me een beetje oud. Tussen negen en twaalf zou me meer op zijn plaats lijken.

Waar gaat het over? Nadat de wenssteen is vernietigd en de vloek van Horus is verbroken in het eerste deel, is het rustig en vredig in het Dassenbos. Die rust wordt ruw verstoord als blijkt dat in het Everwoud al een tijdje alle mannen verdwijnen. En sinds kort ook de kinderen. Op het Grote Zonnefeest valt, net voordat Ralf en Wort Konijn een eigen geschreven lied ten gehore willen brengen, een met modder besmeurde gestalte bewusteloos op de dansvloer neer. Het is tante Mara Das en ze komt met een verhaal over de verdwenen mannen en kinderen. De neefjes Edain en Han zijn nog niet verdwenen, maar die mogen niet meer buiten spelen en zijn bang. Het Monster van het Mistmoeras schijnt verantwoordelijk te zijn voor de verdwijningen en nu wordt hij ook al buiten het moeras gesignaleerd. Koning Skrofus wil of kan niet optreden tegen het monster. De moeders van het Everwoud besloten de hulp in te roepen van koning Bolderus van het Dassenbos om het monster te stoppen. Fea, Slink, Brom en Pip steken de Sneeuwbergen over en trekken door het land van de gevaarlijke Knorks en belanden, na spannende avonturen, in het Everwoud waar ze oog in oog komen te staan met het gevreesde Monster van het Mistmoeras.

Een leuk verhaal dat naar meer smaakt. Het wordt met vaart verteld. Ik had het zo uit, maar ik denk dat de jeugd in de doelgroep er een behoorlijk aantal leuke uurtjes mee door zal brengen.

Jos Lexmond

Duivelmaeker – Bianca Mastenbroek (YFA)
De Vier Windstreken, Rijswijk (2016)
341 pagina’s; prijs 15,95
Omslag: JeRoen Murré

Er was eens een keer dat ik naast Bianca Mastenbroek zat. Nu is dat op zich niet zo bijzonder maar we zaten te wachten op de uitslag van de Paul Harland Prijs. Het was ergens op een zolder van een gebouw, waar weet ik niet meer. Ook weet ik niet meer met welk verhaal zij of ik meededen. Ik weet alleen dat we, althans ik wel, nogal gespannen waren. Ik houd niet zo van dat soort gedoe. Waarschijnlijk vanwege de spanning hebben we haast geen woord met elkaar gewisseld. Geen idee welke plaatsen we behaalden, maar ik dacht dat ik hoger eindigde dan Bianca, al kan dat ook wishfull thinking geweest zijn. Hoe dan ook… moet je zien waar we nu zijn. Ik, een wispelturig schrijver, die op zijn tijd inspiratie heeft en dan als een bezetene schrijft. En dan opeens is de inspiratie weg (of de zin, dat kan ook natuurlijk) en schrijf ik misschien wel tien jaar, behalve recensies, niet meer.

Lees verder “Duivelmaeker – Bianca Mastenbroek”

De Klauw – Adrian Stone (YFA)
Magycker 1
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, Amsterdam (2016)
350 pagina’s; prijs 17,99
Omslag: Dominik Broniek/Mariska Cock
Kaart: Peter Schravendeel

Van Adrian Stone (pseudoniem van Ad van Tiggelen) las ik eerder niets. Dat lag meer aan mij dan aan Adrian Stone denk ik. Ik heb helemaal niets met Goden en Duivels in de Fantasy en nog minder met fantatische religies, hoe mooi ze ook in elkaar mogen zitten. Ik heb het al eerder gezegd: ik ben meer van de harde SF en Horror en als het dan toch Fantasy moet zijn, dan maar de Heroïsche, van dik hout zaagt men planken Fantasy.
Maar goed… nu dus mijn eerste ervaring met Adrian Stone. Ik moet helaas zeggen dat die me niet erg goed bevallen is en dat komt dan vooral door de aanmatiging op de achterzijde (vast niet door Adrian Stone zelf) dat Adrian Stone de grootste Nederlandse Fantasy-auteur van dit moment is. Door die aanname ben ik er dieper over na gaan denken dan dat ik normaal gesproken doe en kwam tot de conclusie: nou… dat is hij niet. Ik weet er best een behoorlijk aantal te noemen die minimaal net zo groot, maar zeer waarschijnlijk nog wel een maatje groter zijn.
Misschien is die aanname gedaan door de kwaliteit van zijn prestaties met eerdere publicaties, dat weet ik natuurlijk niet, maar zeker niet met ‘De Klauw’.
Ik heb deze uitgave geclassificeerd als Young Adult Fantasy, omdat het voor mij niet in de volwassen fantasy thuishoort. Als je het avontuur op zijn merites beoordeeld dan gaat het wel. Het is redelijk snel. Hier en daar spannend, maar ook voorspelbaar en af en toe ergerniswekkend. Op de laatste twee kom ik nog terug. Over de originaliteit kan je ook discussiëren.

Waar gaat het over? De Klauw zijn een goed georganiseerde bende opstandelingen. De Magyckers heersen over de wereld met hun magie en doen dat zonder mededogen. Vanuit het eiland Aimery hebben ze een monopolie op de magie en laten de heersers en rijken van eilanden goed voor hun spreuken betalen. Het is ook de wereld van Marit haar autistische broertje Auric die in Oftenooi, de havenstad van Semaris, wonen. De toegang tot de stad over land is afgesloten van de buitenwereld door een gigantisch rotsblok, die door een grondverschuiving op de weg terecht gekomen is. Op alle mogelijke manieren was geprobeerd de rots te verwijderen. Men was er niet in geslaagd en het stadsbestuur had ten einde raad de Magyckers ingehuurd om het obstakel op te ruimen. Marit en Auric staan op de eerste rang als dat gebeurd. De gebeurtenissen die dan volgen, maken dat Marit en Auric moeten vluchten voor hun leven. Ze worden hierbij geholpen door Eamon, wiens broer leider van De Klauw is. Ik zal niets verder vertellen. Ik wil geen spoilers weggeven.

Ze te zien… niets mis mee. Maar het gaat om de uitvoering. Draken zijn in deze wereld gedevalueerd tot trekbeesten. Ze zijn van het grootse deel van hun vleugels ontdaan en ze worden geslacht voor hun hart en schubben. Je mag dus drie keer raden wat er in de komende twee delen staat te gebeuren… juist! Daar hoef je niet voor in de toekomst te kunnen kijken. Het gegeven dat een Magycker maar slechts een spreuk per keer uit zijn hoofd kan (mag) leren, geeft natuurlijk de mogelijkheid de Magyckers te overwinnen. Na die ene spreuk zijn ze machteloos en dus overwinbaar. Dat is wel een beetje gemakkelijk. Ergens in het boek wil de Waarheidsvinder de Louteraar Orvil spreken en eist dat het gesprek in de stal waar Eamon verstopt zit plaatsvindt. Ook al lekker gemakkelijk. Dan is Eamon meteen op de hoogte van het laatste nieuws. Maar even later moet het gesprek in het luchtschip voortgezet worden omdat iemand mee zou kunnen luisteren. Dan pas wordt de Waarheidsvinder iemand met zijn geest gewaar, maar dat wordt dan door Orvil afgedaan met: ‘Misschien de echo van mijn talent’
En zo zijn er meer voorbeelden. Jammer, heel jammer, want in potentie zit de wereld redelijk goed en geloofwaardig in elkaar. Allen rammelt het verhaal nogal en is daardoor niet meer dan middelmatig te noemen. Een gemiste kans. Ik ben wel benieuwd het er in de twee volgende delen beter op wordt.

Jos Lexmond

Sarah Lotz – De vierde dag (HO)
De Drie – 2
Uitgeverij Cargo, Amsterdam (2016)
399 pagina’s; prijs 24,90
Oorspr.: Day Four (Hodder & Stoughton, Londen – 2015)
Vertaling: Dennis Keesmaat
Omslag: Getty Images/b’IJ Barbara

Sarah Lotz is geboren in Groot-Brittanië, maar groeide op in Zuid-Afrika en woont momenteel in Kaapstad. Onder diverse pseudoniemen heeft ze thrillers en horror geschreven, waarvan er ook een paar in het Nederlands verschenen. Onder de naam S.L. Grey publiceerde ze (samen met Louis Greenberg) in 2011 ‘In de val’ en ‘De Plaza’. Samen met haar dochter Savannah publiceert ze als Lilly Herne, Young Adult zombie romans (hier onbekend) en als een derde van de auteur (Helen Moffett en Paige Nick) Helena S. Paige, erotisch werk. Onder haar eigen naam debuteerde ze met ‘De Drie’. Volgens Fantastic Fiction zou ‘De Drie’ zowel als ‘De vierde dag’ deel uitmaken van de reeks ‘De Drie’. Helaas heb ik ‘De Drie’ nog niet kunnen lezen en gelukkig wist ik niet van het feit dat ‘De vierde dag’ deel uitmaakte van die reeks, want anders had ik natuurlijk eerst het eerste deel door de ogen gehaald. Maar nu ik hem gelezen heb, moet ik zeggen dat ik het eerste deel niet gemist heb. Sterker nog… ik zou het zelfs als een standalone hebben gelezen en beoordeeld. Gelukkig maar, want ik heb er een ontzettende hekel aan een tweede deel te lezen zonder dat ik het eerste deel gelezen heb. Je hebt zo het gevoel iets essentieels te missen.
Ik heb het wel eens meer en hier dus weer: in welk genre plaats ik dit? Toen ik het boek spotte voor ‘Te Verwachten’, dacht ik meteen aan Horror, maar al lezende moest ik bekennen dat het meer was. Fantastisch was het sowieso en tegen het einde meende ik ook SF invloeden te bespeuren. Maar voor het overgrote deel was het Horror waarin je niet verzeild wilde raken, dus het werd: Horror.
Waar gaat het over? Nou… het verhaal begint vrij rustig aan boord van het cruiseschip: The Beautiful Dreamer. Honderden vakantiegangers genieten drie dagen lang van een tropische cruise ergens voor de kust van Miami, Florida. Er zijn mensen van allerlei slag aan boord, mensen die allemaal een eigen agenda hebben. Een van hen is een moordenaar met een vrouw, die wel heel erg gemakkelijk contacten legt met wildvreemde mensen. Een stel, twee oudere dames, teleurgesteld in het leven, plannen hun zelfmoord. Er is een waarzegster aan boord, met een hulpje die niet weet wat ze moet geloven, die voorstellingen verzorgd met een diepere achtergrond en verder feesten de meeste mensen als beesten, alsof het niet op kan.
Op de vierde dag valt het schip plotseling stil. Er is geen elektriciteit, de radio en telefoons vallen uit zodat geen contact meer mogelijk is met de maatschappij of zusterschepen, die soortgelijke cruises in de buurt doen. Er is dus geen manier om hulp te vragen, maar iedereen gaat er vanuit dat reddingswerkers snel ter plaatse zullen zijn. Het feesten gaat gewoon door. Langzaam verslechterd de situatie. Leidingen raken verstopt en het voedsel begint op te raken. Schoonmakers kunnen hun werk niet meer aan en de stank braaksel en ontlasting (het norovirus waart rond) wordt ondragelijk. Als er dan ook nog eens een levenloze vrouw aangetroffen wordt, begint de situatie onhoudbaar te worden.
Het verhaal begint kalm en kabbelt in eerste instantie rustig aan voort. De redelijk vele verhaallijnen werken behoorlijk afwisselt en je moet soms moeite doen om het verhaal te blijven volgen. Maar dat is niet erg. Je kunt niet altijd achterover leunen en het gewoon maar laten gebeuren. Soms moet er gewerkt worden en dan is de verassing van de plottwist je beloning. Lezen dus. Ik ga ondertussen op zoek naar ‘De Drie’, want die wil ik nu ook wel lezen. Al was het alleen maar om te kijken wat de relatie met ‘De vierde dag’ is.

Jos Lexmond

Penryn & het gevecht om hemel en aarde – Susan Ee (YFA)
Angelfall 3 (en slot)
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, Amsterdam (2015)
302 pagina’s; prijs 17,99
Oorspr.: Penryn & The End of Days book three: End of days (2015)
Vertaling: Selma Soester
Omslag: Mariska Cock/Shutterstock

Er was hoop dat er in dit deel meer duidelijkheid verschaft zou worden over de bedoelingen en beweegredenen van de Engelen en hun trawanten. Zo begon ik de recensie van het tweede deel en zo kan ik weer beginnen en dat doe ik dus ook maar, want het is me totaal niet duidelijk geworden in Penryn & het gevecht om hemel en aarde. Wel moet ik eerlijk zeggen dat dit laatste deel me beter bevallen is dan de voorgaande twee delen. Op de een of andere manier sprak me de actie en het verhaal me meer aan. Misschien dat het ermee te maken had dat er een duidelijk SF gedeelte in zat met een interessante tijdreis. Ik wil verder geen dingen verklappen, maar ik wil wel opmerken dat wat mij betreft dat gedeelte sterk en logisch in elkaar zat. Een pluspunt dus.

Waar ik wel moeite mee had, was het plaatsen van het verhaal, en eigenlijk de hele trilogie, in een categorie. Susan Ee zegt zelf dat ze een liefhebber van Horror, Sciencefiction en Fantasy is en dat kan je natuurlijk wel zien.
Lees verder “Penryn & het gevecht om hemel en aarde – Susan Ee (YFA), Angelfall 3 (en slot)”